Τύμπανα Πολέμου Ακούγονται Καθώς Κλιμακώνεται η Διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν


Τύμπανα Πολέμου Ακούγονται Καθώς Κλιμακώνεται η Διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν





του Κ.Ν. Σταμπολή από το Άμστερνταμ

Τετ, 15 Μαΐου 2019 





Η μονομερής απόσυρση των ΗΠΑ το Μάιο του 2018 από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, γνωστή ως JCPOA, παρά το γεγονός ότι ουδεμία από τις υπόλοιπες συμμετέχουσες χώρες δεν κατήγγειλε την εν λόγω συμφωνία, δρομολόγησε μια σειρά από εξελίξεις εις βάρος της Τεχεράνης με πλέον σημαντική τις κυρώσεις που επέβαλε η Ουάσινγκτον σε κράτη και εταιρείες που




 εισάγουν ιρανικό πετρέλαιο. Οι κυρώσεις αυτές ισχυροποιήθηκαν περαιτέρω μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου να μην ανανεώσει τις εξαιρέσεις (waivers) που είχαν δοθεί σε οκτώ χώρες -μεταξύ των οποίων Ελλάδα, Ιταλία, Τουρκία και Κίνα- με ισχύ από την 1η Μαΐου εφέτος. Με ξεκάθαρο στόχο, σύμφωνα με δηλώσεις του συμβούλου εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και γνωστού ‘γερακιού’ κ. John Bolton, το μηδενισμό των πετρελαϊκών εξαγωγών του Ιράν.Η ανωτέρω κίνηση της Ουάσινγκτον αποβλέπει σαφώς στην περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας του Ιράν, η οποία και έχει πληγεί ιδιαίτερα τους τελευταίους 12 μήνες (με τεράστια υποτίμηση του ρεάλ και τον πληθωρισμό να τρέχει στο 40%) και το απόλυτο στρίμωγμα της θεοκρατικής κυβέρνησής του, με απώτερο σκοπό την ανατροπή του σημερινού καθεστώτος των μουλάδων, μέσω ευρείας κοινωνικής αναταραχής και ενίσχυσης των αντικαθεστωτικών δυνάμεων. Όμως αυτό που έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει τα μέτρα της Ουάσινγκτον είναι μια μεγάλη συσπείρωση του καθεστώτος και περαιτέρω ενίσχυση του αμυντικού μηχανισμού και της παραγωγικής  αυτάρκειας της ιρανικής οικονομίας, όπως ακριβώς είχε παρατηρηθεί σε παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν. Ισχυρός σύμμαχος και συμπαραστάτης των σχεδίων των ΗΠΑ είναι το Ισραήλ, η κυβέρνηση του οποίου αισθάνεται ιδιαίτερα ενισχυμένη σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, μετά την πρόσφατη επανεκλογή του πρωθυπουργού Μπένζαμιν Νετανάχιου.

Μπορεί ΗΠΑ και Ισραήλ να δηλώνουν προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δε σχεδιάζουν μια άμεση πολεμική αναμέτρηση με την Τεχεράνη και σκοπός τους είναι η οικονομική απομόνωση του Ιράν, εν τούτοις όλες οι ενδείξεις και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα των τελευταίων ημερών δείχνουν προς μία κλιμάκωση των εχθρικών ενεργειών. Με τον πρόεδρο Τραμπ να υποστηρίζει ότι οι τελευταίες κινήσεις της Τεχεράνης μόνο ως εχθρικές μπορούν να εκληφθούν και αποτελούν καθαρή απειλή για τα αμερικανικά στρατεύματα στην περιοχή του Κόλπου. Πιο συγκεκριμένα, με χθεσινές δηλώσεις του ο Αμερικανός πρόεδρος απέκλεισε μια στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν, αλλά, όπως είπε, οι ΗΠΑ διατηρούν το δικαίωμα να αμυνθούν εάν η άλλη πλευρά επιτεθεί, για να συμπληρώσει ότι «εάν υπήρχε πρόθεση για μια αμερικανική επίθεση, θα στέλναμε πολλά, πολλά περισσότερα στρατεύματα στην περιοχή». Σήμερα οι ΗΠΑ διατηρούν στράτευμα 6.000 οπλιτών σε Ιράκ και Συρία και μια αλυσίδα στρατιωτικών, αεροπορικών και ναυτικών βάσεων σε Μπαχρέιν, Κατάρ, ΗΑΕ, Σαουδική Αραβία και Ομάν. Επιπλέον, αυτή τη στιγμή κατευθύνεται προς τον Περσικό Κόλπο μια ναυτική δύναμη κρούσης μαζί με το αεροπλανοφόρο Αβραάμ Λίνκολν.

  Από την πλευρά του, το Ιράν, μέσω του ανώτατου ηγέτη του, Αγιατολάχ Αλί Χαμεινί, δηλώνει και αυτό ότι δεν έχει ουδεμία πρόθεση να επιτεθεί κατά αμερικανικών στρατιωτικών στόχων ή εναντίον οποιουδήποτε άλλου, υπονοώντας σαφώς τη Σαουδική Αραβία. Όμως το τελευταίο διάστημα η Τεχεράνη σκληραίνει τη στάση της έναντι των γειτονικών αντιπάλων της μέσω συχνών ασκήσεων ετοιμότητας στα στενά του Ορμούζ, -μέσω των οποίων διέρχεται το 25% περίπου της  παγκόσμιας προμήθειας πετρελαίου- του επίλεκτου στρατεύματος των Φρουρών της Επανάστασης, τους οποίους η Ουάσινγκτον έχει χαρακτηρίσει επίσημα ως τρομοκρατική οργάνωση, εξισώνοντάς τους δηλαδή με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS)!

Παράλληλα, ο πρόεδρος του Ιράν και αρχιτέκτονας της συμφωνίας ελέγχου του πυρηνικού προγράμματος της χώρας, Χάσαν Ρουχανί, προειδοποίησε τα υπόλοιπα πέντε κράτη που έχουν προσυπογράψει και επιβλέπουν την τήρηση της συμφωνίας -και κυρίως τις συμμετέχουσες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία)- ότι εάν εντός 15 ημερών δεν έχουν ενεργοποιήσει το μηχανισμό οικονομικών και εμπορικών συναλλαγών, γνωστό ως ISTEX, τότε η Τεχεράνη θα ξεκινήσει να αποσύρεται σταδιακά από την JCPOA με στόχο να ξεκινήσει πάλι τον εμπλουτισμό του ουρανίου που διαθέτει με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει. Δηλαδή επιστροφή στο προ του 2015 καθεστώς, όταν το Ιράν είχε θέσει ως στόχο την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Η σκλήρυνση της στάσης της Τεχεράνης είναι άμεση απόρροια της μη τήρησης της συμφωνίας JCPOA από τους υπόλοιπος εταίρους, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, που είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την οικονομική και εμπορική απομόνωση του Ιράν και τη ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, πράγμα που έχει ενισχύσει τις ακραίες εθνικιστικές δυνάμεις εντός των κόλπων της ιρανικής κυβέρνησης που είναι επικριτές κάθε συνεννόησης με τη Δύση, ιδίως με τις ΗΠΑ, τις οποίες (και ορθώς) δεν εμπιστεύονται.

Το Ιράν, αμυνόμενο κατ’ ουσία, έχει κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να αυξήσει σημαντικά την παρουσία του και την πολιτική και στρατιωτική του επιρροή στο λεγόμενο σιιτικό διάδρομο που απλώνεται μέχρι τη Μεσόγειο μέσω του Ιράκ, της Συρίας, του Λιβάνου και της Λωρίδας της Γάζας. Μαχόμενο στο πλευρό του Άσαντ στη Συρία, στο πλευρό των Ιρακινών κατά του Ισλαμικού Κράτους και υποστηρίζοντας τη Χαμάς κατά του Ισραήλ. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, οι οποίοι και βάλλουν κατά της Σαουδικής Αραβίας. Αν και η Τεχεράνη θεωρεί την προβολή ισχύος της στις άνω περιοχές ως απόλυτα απαραίτητη κίνηση προκειμένου να διασφαλίσει αμυντικά τον περίγυρό της, η πολιτική αυτή έχει εξοργίσει τα γειτονικά της κράτη στον Κόλπο, και ιδιαίτερα τη Σαουδική Αραβία, οι οποίες ερμηνεύουν την στάση αυτή ως καθαρά εχθρική.
Μπορεί ΗΠΑ και Ιράν να δηλώνουν ευθαρσώς ότι δεν επιθυμούν μια πολεμική αναμέτρηση, όμως η υπερσυγκέντρωση στρατιωτικής ισχύος στην περιοχή σε συνδυασμό με την ενεργό παρουσία και ανάμειξη πολεμοχαρών ηγετών όπως οι Bolton, Pompeo, Νετανάχιου, Άσαντ, Ερντογάν, Πούτιν και Κασιμ Σολειμανί -αρχηγού των Φρουρών της Επανάστασης στις αραβικές περιοχές- ενισχύουν την αίσθηση ανασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής που αποτελείται πλέον από διάφορα επικίνδυνα και ανεξέλεγκτα κινούμενα μέρη. Και επιπλέον έχουμε τον απρόβλεπτο και παρορμητικό Ντόναλντ Τραμπ. Για αυτό, το ενδεχόμενο μιας εξ ατυχήματος στρατιωτικής σύρραξης είναι σήμερα εξαιρετικά πιθανό, για να μην πούμε προβλέψιμο, όσο ποτέ άλλοτε στο πρόσφατο παρελθόν

Σχόλια